📢ENFLASYON DÜZELTMESİNDE UYGULANAN VERGİ YENİ YATIRIMLARI ENGELLER
Kamu oyunda enflasyon muhasebesi olarak bilenen Enflasyon Düzeltmesi Paranın satın alma gücündeki değişimler nedeniyle gerçek durumu ifade edemeyen mali tabloların, gerçek durumu ifade eder hale gelmelerini sağlamak üzere düzeltme işlemine tabi tutulmasıdır. Yani günümüzde hızla yükselen enflasyon nedeni ile güncel değerini kaybetmiş bilançoların gerçek durumu gösterir hale gelmesi için yapılan bir güncelleme ve yeniden düzenlemedir. Başka bir deyişle yeni bir vergi kaynağı değildir.
Birçok ülkede muhasebe standartları gereğince enflasyon düzeltmesi yapılmakta olup ancak bu işlemin işletmeler üzerinde vergi etkisi oluşmamaktadır.(31.12.2023 döneminde Ülkemizde de yapıldığı gibi.)
Türkiye'de ise enflasyon düzeltmesinin vergi açısından önemli etkileri olmaktadır. Gelinen süreçte enflasyon düzeltmesi, olmayan bir servetin vergilendirilmesine dönüşmektedir. Özellikle öz kaynakları yetersiz olan ve borçlanmaya giden şirketlerimiz başta olmak üzere işletmelerimiz, satışa konu etmedikleri değerler için vergi ödemek zorunda kalmaktadır.
Enflasyon düzeltmesine göre Kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, vergi usul yasasına göre enflasyon düzeltmesi yapmak zorundalar.
Ancak 30.06.2024 tarihi ile uygulanmaya alınan enflasyon muhasebesi vergi prensipleri ile uyuşmamakta, özellikle reel sektör ve sanayici açısından haksız vergi oluşturmaktadır.
Enflasyon düzeltmesi KOBİ’leri kazanılmamış kazanç üzerinden bir vergi yüküyle karşı karşıya bırakmaktadır.
Kazanç üzerinden alınmayan, varlığı cezalandıran bir vergileme sistemi, işletmelerimiz üzerinde telafisi güç zararlara yol açabilir. Hem Anayasa'mızın vergilendirme hükümlerine hem de muhasebenin temel ilke ve esaslarına aykırılık teşkil eden bu uygulamanın gözden geçirilmesi mali tabloların daha gerçekçi düzenlenmesi açısından elzemdir.
Enflasyon düzeltmesinin KOBİ’leri gelirleri yerine ‘yatırımlarından’ vergi verir hale getirmektedir. Yatırım yapmış ve satış geliri henüz oluşmamış bir şirkete vergi tahakkuk ettirilmesi hangi vergi adaleti ile izah edilebilir. Bu adaletsiz uygulamadan dolayı, yeni yatırım yapacak bir çok şirket yatırımdan vaz geçebilir.
Kayıtlarında makina ve teçhizat bulunan firmanın daha bir üretim yapmadan, bir fatura bile kesmeden enflasyon düzeltme farkı ile bu duran varlıklar için vergi ödemesi gerekecektir.Satış geliri olmayan, yatırıma konu fatura kesmemiş firma başkaca geliri yoksa vergiyi neyle ödeyecek?
Kamuoyunda enflasyon muhasebesi olarak bilinen enflasyon düzeltmesi sisteminin vergi matrahını gerçeklikten uzaklaştıran şekilde artırmayacak ve ilave vergi etkisi olmayacak şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
Özellikle istihdam ve katma değer üretecek işletmelerin kapsam dışında tutulması çok önemlidir.
Geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapılmamalı ve bilanço verilmemeli, bunun yerine düzenleme yılda bir kere yapılmalı ve vergi etkisi de olmamalıdır.
Yapılan yatırımların geri dönüşleri alınmadan enflasyon vergisi talep edilmesinin doğuracağı güçlükler ve mali müşavirlerimizin iş yoğunluğu dikkate alındığında içeriğinin yeniden gözden geçirilmesi ve uygulamanın ertelenmesinin ihtiyaç olduğuna inanıyoruz.
Çözüm bu uygulamanın yıl sonuna ertelenmesi değil, satış geliri henüz oluşmamış bir şirkete vergi tahakkuk edilmesi gibi haksız uygulamadan kalıcı olarak vaz geçilmesidir.
Enflasyon düzeltmesi uygulamasına ciro sınırı getirilmesi de bir çözüm önerisi olarak düşünülmelidir.
Sorun tüm iş dünyasının ortak sorunu haline gelmiştir. Üyelerimizden bu konuda çok sayıda mesajlar alıyoruz. Ümit ediyoruz bu konuda bir düzeltme yapılır.
Reel sektörün içinden geçmekte olduğu zorlu koşullar düşünülerek; karşılaştığımız enflasyon muhasebesinin tüm yönleriyle gözden geçirilerek sanayicimizi rahatlatacak bir kararın beklentisi içinde olduğumuzu özellikle ifade etmek istiyorum.
Hacı Mustafa CELKANLI
Kilis Ticaret ve Sanayi Odası
Yönetim Kurulu Başkanı